Toloño Bastidatik. 360º eta Errealitate Birtualean+ info anitz

Guztiz argi ez badago ere, Toloñoko mendilerroa eta hau burutzen duen mendiaren izena barduloen jainko bati zor dio bere izena, hain zuzen Tullonio edo Tullonium jaikoari. Izan ere, gaur egun ikusgai dagoen kristau monasterioaren arrastoak dauden lekuan, jainko honi eskainitako tenplu bat eraikita zegoen. Beste aditu batzuek aldiz, Tullon hitz zeltikoan oinarria duela diote.

Teoriak teoria, egiaztatu daitekeena da Arabak Errioxarekin muga egiten duen mendi honetan bisitaririk ez dela sekula falta, lurralde honetako mendirik ibilienetakoa baitugu. Txangoak zailtasun teknikorik ez duen arren, aparkalekuan topatu dugun gazte baten esanetan, “lehenengo aldapatik gorantz ari zarela gogorarazten dizun mendi horietakoa da Toloño”.

Guztira 3Km eta erdi burutu behar dira 600mko desnibela gainditzeko eta atsedenerako toki lau askorik ez du eskaintzen. Hala ere, bidearen erosotasunak eta Arabar Errioxa eta Errioxako lautadaren ikuspegiak hain atsegin egiten du igoera, zein konturatu orduko, monasterioaren parean izanen gara, gailurretik oso gertu.

Tontorretik dagoen ikuspegiak, Nafar Pirinioetatik (eta haratago) Urbión aldera dagoen guztia ikusteko aukera eskaintzen du, zalantza izpirik gabe, aitzakia ezin hobea trasteak hartu eta bertara gerturatzeko.

INFORMAZIO BALIOGARRIA

meteoblue

ELUR-BULETINA

TRACK-A DESKARGATU

NOLA IRITSI

ZAILTASUNA ETA ARRISKU MAILA

Método de Información de Excursiones (MIDE)

MIDE metodoa, mendiko ibilbideen zailtasun- eta arrisku-maila baloratzeko metodo bat da, eta Federación de Deportes de Montaña y Escalada-k (FEDME) gomendatutakoa dugu honakoa, beste federazio batzuen artean. Istripuen prebentzioa du helburu, ibilbideen eskakizun tekniko eta fisikoaren irizpideak bateratuz. Horrela, horien sailkapen objektiboagoa lortzen da.

Informazio-koadro bakoitzak bi zutabe ditu: ezkerrekoak ibilbidearen erreferentziazko informazioa du, hala nola ordutegia, desnibelak, distantzia, etab. Bestalde, eskuineko zutabean ibilbidearen zailtasunaren hainbat alderdiri buruzko informazioa agertzen da. Balioespen-eskala 1etik 5era neurtzen da (txikienetik handienera).

Metodo horrek oinarrizko informazioa ematen du ingurune aldakor batean; beraz, kontuan izan behar dugu lurraren baldintzak nabarmen alda daitezkeela. Horregatik, abiatu aurretik ibilbidearen egoera kontsultatzea gomendatzen da beti.

IBILBIDEAREN DIAGRAMA

IBILBIDEAREN TRACK-A AZTERTU EZAZU

Diagrama track-arekin sinkronizatzen da, desnibelek ibilbidean zehar izan duten bilakaera aztertzeko.
Aukeratu track-eko edozein puntu mapan, eta diagraman proiektatuta ikusi ahal izango duzu.
Egin klik erreferentzia-puntuen gainean, horiek ezagutzeko eta kanpoko mapa batean kokatzeko.

San Ginés-Santutxo

HARANETATIK GORA

Bastida herriaren ipar-mendebaldean kokatzen den San Ginés baselizaren ondoan dagoen aparkalekuan hasten dugu gaurko ibilbidea. Aparkalekuaren goialdean eta ezker aldetik, iparrera abiatzen den pistan hain zuzen ere.

Aparkalekuaren goialdeko atarian gaudela, pista hasi bezain laster, seinale tantaia duen bidegurutzean eskuin aldetik doan bidean barneratzen gara. Gutxira, bidebanatzean eskuin aldeko bidetik jarraitzen dugu IE norabidean, nahiz eta bi bideek aurrerago bat egin. Metro gutxitan, bihurgune batek berriro ere iparrera begira jarri eta bidebanatze batera eramaten gaitu. Bertan ezkerretik jarraitzen dugu, IM aldera bira eginez.

Aztarna zuri eta horiei jarraituz, eskuin aldera zuhaitzen artetik igotzen den bidexkari jarraitzen diogu, bide nagusitik aldenduz, bidegurutze berri batera iritsi arte. Norabiderik aldatu gabe, zuzen jarraitzen dugu garaiera azkar batean hartuz.

Soilgune batean dagoen pisten bidegurutze batera iristen gara eta bertan ere zuzen jarraitzen dugu, eskuinetik datorren pistari eta ezkerretara jaisten den bideari uko eginez. Mendiaren orografiari jarraituz, IE aldera bira egin eta pistatik jarraitzen dugu. Berehala, pista atzean uzten dugu, eskuinerako bihurgunearen erpinean abiatzen den mendi-bidetik zuzen jarraituz.

Santutxo aldera

IE aldera norabidea mantentzen dugu eta Toloñoko mendilerroa osatzen duen hormetara iritsi aurretik malda areagotu egiten da. Arrapalarik gogorrenean, ezker aldera banatzen den bidea hartuta, bira txiki bat eginez aldapa handiena saihestu daiteke eta jaisteko biderik aproposena ere baba, harri askeak direla eta. Goialdean, HE norabidean bira egin eta bidetik aldentzen gara ezker aldean dagoen Santutxo baselizaren arrastoen ondora iristeko.

Santutxo-Toloño

MUGA ANITZEN EREMUA

Santutxon ezkerretara bira egiten dugu eta gorantz egiten duten bi bideen artean, ezker aldekoa hautatzen dugu, grabaketarako oztopatzen duten zuhaitzen adar baxuetatik at. Metro gutxiren buruan, bideak ekialderantz jo eta Peña del Castillo mendiaren hego mazela zeharkatzen du goialdeko harkaitz-zerrenda eten egiten den arte.

IE norabidean bira egin eta malda zuzen hartzen dugu, Toloñoko monasterioaren bertikalaren inguruan. Sigi-saga txiki batek monasterioaren hego-mendebaldeko elur-zuloaren ondotik bideratzen gaitu eta hortik, iparrera bira bat egiten dugu monasterioaren ekialdera iritsiz, informazio panelaren ondoan.

Iparrera dagoen hesiaren beste aldera egin eta lau txikia IE aldera zeharkatzen dugu, aurrean dugun muinorantz. Bideak landarediaren artean alde batera eta bestera egiten du goialdera iritsi arte. Bertan, bidearen azkeneko metroek bukaerako aldapa malkartsura bideratzen gaitu, eragozpenik gabe bukaerako maila gainditu eta gailurrean bukatuz.

Nabarmena da oso bertan ematen den klima bereizketa. Gailurraren ipar aldeko isurialdeko zuhaiztiak oso bestelakoak dira, hegoaldekoekin alderatuz: pagadiak alde batean eta artadiak bestean.

Ikuspegiaren aldetik, ipar aldera begira, inolako arazorik gabe bereiztu daitezke Gorbeia, Anboto, Udalatx, Aizkorri eta Beriain. Argazkiek jaso ez duten arren, Bisaurín ere ikusgai zegoen, Joar mendiaren ezker aldera, eta noski, Nafarroako Pirinioetako zenbait tontor ere.

Hegoalderantz berriz, lautada zeharkatuz, Ebro ibaia eta inguruko herri eta mahastiak. Haratago, Ezkarai eta Urbión inguruko mendiak.